Vaclav Havel, Charta '77 en The Velvet Underground

Vandaag overleed Vaclav Havel, groot Europeaan, schrijver, mensenrechtenactivist en één van de grondleggers van de val van het communisme, eind jaren tachtig.






Al in 1977 startte Havel met andere Tjechoslowaakse intellectuelen de
mensenrechtenbeweging Charta '77. Belangrijkste reden voor de oprichting was de arrestatie van enkele leden van de band Plastic People of the Universe. Deze Tjechoslowaakse band begon in 1968, vlak na de Praagse Lente en was zwaar beïnvloed door The Velvet Underground. Aanvankelijk speelde de band dan ook voornamelijk covers van The VU, Frank Zappa en The Fugs.

In 1974 verscheen hun eerste elpee, Egon Bondy's Happy Hearts Club Banned. Door het communistische regime werd de band beschuldigd van 'georganiseerde verstoring van de vrede.' Tot de val van het communisme opereerde Plastic People of the Universe voornamelijk ondergronds.

In het boek Between Thoughts and Expression, Selected Lyrics of Lou Reed is een interview opgenomen dat Reed met Havel had, waarin de voormalige Tjechische president vertelt over de rol van muziek bij de ontwikkelingen in zijn land: 'I mean to say that music, underground music, in particular one record by a band The Velvet Underground, played a rather significant role in the developement in our country.'

Lou Reeds Metal Machine Music

Van sommige platen weet je ook na twintig jaar nog precies waar je ze hebt gekocht. Metal Machine Music van Lou Reed is er zo eentje, ik scoorde mijn exemplaar op een platenbeurs in Hengelo, viste ´m uit een bak ´Diversen´, waar hij weggestopt stond tussen James Last en Corry en de Rekels. Kosten: zeven gulden en vijftig cent!

MMM heb je niet om naar te luisteren, alleen echte muziekmasochisten houden dat vol. MMM heb je gewoonweg voor de heb. Reed bracht de plaat uit in 1975, naar men fluisterde om onder z´n contract met de platenmaatschappij uit te komen, iets wat hij zelf altijd heeft ontkend. MMM is een dubbelelpee, ieder kant beslaat één nummer, overzichtelijk Metal Machine Music Part I tot en met Part IV getiteld. Voor die nummers stemde hij twee gitaren op afwijkende manier, en plaatste die tegen gigantische versterkers die tegenover elkaar stonden. De feedback die dit veroorzaakte zorgde ervoor dat de snaren gingen trillen, zo als het ware een muzikale perpetuum mobilé creërend.

Hoe dat klinkt? Oordeel zelf, luister hier naar Part I, ik ben benieuwd wie het de volle zestien minuten volhoudt...


De plaat werd neergesabeld door critici, four sides of what sounds like the tubular groaning of a galactic refrigerator just aren’t going to inflame the bourgeoisie, schreef het toen nog toonaangevende Rolling Stone. Platenmaatschappij RCA haalde ´m na drie weken uit de handel, waardoor ´t een waar collectors item werd.

Hoe serieus Reed zelf de plaat neemt, blijkt uit het feit dat hij nu, 35 jaar na de oorspronkelijke release, MMM opnieuw heeft uitgebracht. En daar blijft het niet bij, deze zomer gaat hij zelfs op tournee om de plaat integraal te spelen met zijn MMM-trio. "The trio will utilise guitars, saxophones, continuum, plus an array of electronic treatments that will venture into deep acoustic space (no songs or vocals). The collaboration will draw on Hip Hop, House, Free Jazz, Ambient, Electronic and Rock Rage and Chill in a set of intense conceptual pieces and intuitive improvisations, inspired somewhat by Lou's Reed's seminal 1975 album Metal Machine Music", zo staat er op zijn website te lezen.