Lijstjestijd!

De zomer is voorbij, het einde van het jaar nadert met rasse schreden, en daarmee ook het einde van het eerste decennium van deze eeuw. Voor de muziekliefhebber breken er hoogtijdagen aan, want traditiegetrouw betekent het vallen van de bladeren het begin van de lijstjestijd. (en voor wie het belang van muzieklijstjes niet op z´n waarde weet te schatten, lees Nick Hornby´s High Fidelity).

Indie-muziekblog Pitchfork presenteerde vorige week een lijst met de beste tweehonderd platen van de jaren ´00, Volkskrantredacteur Gijsbert Kamer volgde op zijn weblog, met een stroom aan reacties tot gevolg. eindlijstjes zijn per definitie subjectief en daarmee discutabel, en discussiëren over welke platen wel of niet op een lijst thuishoren doen de bloglezers dan ook met verve.

Terugkijkend kan ik niet zo snel bedenken met welke muziekstroming deze eerste tien jaar van de 21ste eeuw in verband gaat worden verwacht. Waren de jaren ´70 disco en punk, de jaren ´80 indie en hiphop en de jaren ´90 grunge en dance, het afgelopen decennium stond vooral in het teken van de wijze waarop muziek gedistribueerd werd. Napster, Kazaa, Limewire, bittorrent, I-tunes, Myspace en Youtube, muziek was nog nooit zo gemakkelijk verkrijgbaar en verspreidbaar. Platenzaken verdwenen en werden vervangen door online-muziekdiensten, en, veel revolutionairder, artiesten zijn niet meer afhankelijk van platenmaatschappijen maar kunnen zich rechtstreeks aan potentiële fans presenteren.

Deze ontwikkeling lijkt met name de laatste jaren z´n vruchten af te werpen, want sinds begin jaren tachtig is er niet zo´n enorm aanbod geweest aan jonge, frisse bandjes. Toen waren het de onafhankelijke platenmaatschappijen die, in de geest van de uit de punk afkomstige Do It Yourself mentaliteit, als paddenstoelen uit de grond schoten. Daarmee gaven zij een enorme impuls aan de alternatievere muziekgenres die door de grote maatschappijen overgeslagen werden. Nu biedt het internet diezelfde mogelijkheid. Met een paar muisklikken is er momenteel een schat aan nieuwe muziek te ontdekken. Natuurlijk zit er veel kaf tussen het koren, is niet alles even relevant, urgent of gewoon goed. Maar tegelijkertijd levert een zoektocht de nodige leuke, verrassende ontdekkingen op.

In mijn persoonlijke lijstje over de jaren ´00 (hoe spreek je die jaren eigenlijk uit?) is die trend voor mezelf waarneembaar. Waren in het begin van het decennium vooral ´oude helden´ als Steve Wynn, Yo La Tengo, Slobberbone en Wilco die mijn aandacht vroegen, The Strokes en Arctic Monkeys waren de eerste bands die ik echt via internet leerde kennen, en de meer recente platen in mijn lijst komen vooral van nieuwe ontdekkingen als Chrystal Stilts, Deerhunter, Laura Marling en Strange Boys.

Zonder m'n platenkast nou direct helemaal uit te pluizen zijn dit de platen die in eerste instantie bij mij opkomen, in willekeurige volgorde:

Steve Wynn – Here come the Miracles (Meesterlijke plaat van oude held)
Strange Boys – And girls club (Simplisme ten top, meestgedraaid dit jaar, en nog steeds niet versleten)
The Strokes – Is this it (Klassieke NY-rock, eindeloos houdbaar)
Wilco – A ghost is born (Weerbarstiger, tegendraadser dan het veelbejubelde Yankee Hotel Foxtrot, maar daardoor ook spannender)
Arctic Monkeys – Whatever people say I am, that´s what I´m not (Hoezo overschat?)
Art Brut – Bang bang rock & roll (Opwindend, relativerend, soms werkt humor in popmuziek)
The Shins – Chutes too narrow (Alleen al een vermelding waard dankzij Saint Simon, maar ook de andere liedjes horen bijna allemaal thuis in de categorie perfecte popsongs)
Yo La Tengo – And then nothing turned itself inside-out (Meeslepende plaat van oude helden)
Crystal Stilts – Alight of night (Crisismuziek voor crisisjaren, boordevol jaren tachtig invloeden, van Clean tot Joy Division, behoorlijk verslavend)
Deerhunter – Microcastle / Weird era (Spannende psychedelische gitaarrock anno nu)
Queens of the stone Age – Songs for the deaf (Hard, strak, perfecte snelwegmuziek)
Rokia Traore – Tchamantche (Afrikaanse soul/jazz, niet voor puristen, wel heel erg mooi)
Ryan Adams – Hearbreaker (Jammer dat de belofte nooit verder is waargemaakt)
Laura Marling – Alas, I cannot Swim (Britse Folk anno nu, sterke songs, betoverende stem)
Tinariwen – Aman Iman: Water is life (hypnotiserend, hallucinerend)
Slobberbone – Everything you thought was right was wrong today (Elementaire rootsrock, perfecte songs, urgent en gedreven uitgevoerd)